هر کسی که در زمینه موسیقی و نوازندگی فعالیت دارد، حتماً نام مترونوم به گوشش خورده است. یکی از مهم‌ترین نکات در نوازندگی، حفظ ریتم در اجرای یک قطعه است. مترونوم به نوازنده در حفظ ریتم اجرای یک قطعه کمک می‌کند. علاوه بر این، این دستگاه به نوازندگان کمک می‌کند تا سرعت اجرای قطعات مختلف را به تدریج افزایش دهند و به سرعت نواختن اصلی قطعه برسند. در این مقاله، آموزش کار با مترونوم ارائه می‌شود. پس، با ما همراه باشید.
مترونوم چیست؟
برای آن که طرز کار با مترونوم را بهتر یاد بگیرید، ابتدا باید با خود این وسیله آشنا شوید. ریتم اساس موسیقی است و حفظ آن در اجرای یک قطعه اهمیت بسیار زیادی دارد. منظور از ریتم همان چیزی است که هنگام شنیدن یک قطعه با آن همراه می‌شوید و دست می‌زنید. در صورت عدم رعایت ریتم درست، صدایی که به گوش می‌رسد، خوشایند و زیبا نیست. به همین دلیل است که از وسیله‌ای به نام مترونوم برای حفظ ریتم یک قطعه استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر، استفاده از این وسیله در میان نوازندگان و اهالی موسیقی بسیار رایج شده است.
افراد بسیار زیادی در طول تاریخ به اختراع و تکامل این وسیله کمک کرده‌اند. از مهم‌ترین افراد می‌توان به اتین لولی، دیتریش نیکلاس وینکل و یوهان نپوموک ملتسل اشاره کرد. با این وجود، یوهان ملتسل آلمانی در سال 1814 این وسیله را اختراع و معرفی کرد.
شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چرا مترونوم اهمیت دارد؟ اهمیت این وسیله را می‌توان در چند مورد بیان کرد، ازجمله:
- ایجاد ریتم ثابت برای اجرای یک قطعه موسیقی
- قابلیت تنظیم در ریتم‌های مختلف و سرعت‌های کند تا تند
- استفاده از این وسیله به نوازنده کمک می‌کند تا بدون هیچ مشکلی در گروه‌ها و استودیو ساز بزند.
- حس ریتم نوازنده‌ای که با مترونوم کار می‌کند، با گذشت زمان تقویت می‌شود. در نتیجه، نوازنده قادر می‌شود هر قطعه‌ای را با هر سرعتی بنوازد و مرتکب اشتباه نشود.
مراحل کار با مترونوم
ضرب‌ها در این دستگاه با صدای کوتاهی با فواصل زمانی مشخصی که نوازنده به دستگاه می‌دهد، تعیین می‌گردد. نوازنده ریتم را از این وسیله می‌گیرد و سپس، قطعه را با همان ریتم اجرا می‌کند. در نتیجه، هر نت با ریتم درست اجرا می‌شود و صدای خوشایندی به گوش می‌رسد.
چگونه می‌توان آن را تنظیم کرد؟
برای تنظیم مترونوم این مثال را در نظر بگیرید. فرض کنید که یک قطعه با وزن دو چهار دارید و می‌خواهید آن را با سرعت 100 اجرا کنید. ابتدا سرعت مترونوم را روی 100 تنظیم کنید. منظور از وزن دو چهار، دو سیاه در هر میزان است. هر وقت صدایی از این دستگاه شنیده می‌شود، یک نت سیاه باید نواخته شود.
اگر بخواهید وزن شش هشت را با سرعت 80 بنوازید، ابتدا سرعت مترونوم را روی 80 تنظیم کنید. منظور از وزن شش هشت، شش چنگ یا دو سیاه نقطه‌دار در هر میزان است. هر وقت صدایی از مترونوم شنیده شد، یک نت سیاه نقطه‌دار باید اجرا شود.
نکاتی که باید در هنگام استفاده رعایت شوند؟
به منظور تقویت حس ریتم، نوازنده باید به چند نکات هنگام استفاده از این وسیله توجه کند. زمانی به سراغ کار با مترونوم بروید که نت قطعه را به طور کامل حفظ کرده باشید. به عبارت دیگر، ابتدا لازم است تا نت قطعه را تمرین کنید و سپس، به سراغ کار با مترونوم بروید.
اگر تازه تصمیم به نواختن یک قطعه به کمک مترونوم گرفته‌اید، سرعت کمتر از سرعت اعلام شده را انتخاب کنید. بعد از تسلط کامل بر قطعه، می‌توانید سرعت آن را بیشتر کنید. لازم به ذکر است که افزایش سرعت نواختن یک قطعه را پله پله انجام دهید. به این نکته توجه کنید که تمپو یا سرعت در مترونوم با BPM (ضرب در دقیقه) مشخص می‌شود.
در تنظیم این دستگاه نیز باید نکاتی را رعایت کنید. به عنوان مثال، همواره ملزم به رعایت سرضرب نیستید. اما اگر سرضرب تعیین کردید، باید دقیقاً بر اساس کسر میزان قطعه باشد. تعیین سرضرب کار چندان آسانی نیست و تاثیر مستقیمی بر موزیکالیته دارد.
انواع مترونوم
مترونوم در دو مدل ساخته می‌شود: مکانیکی یا دیجیتالی. البته، نرم‌افزارهای مترونوم خوبی نیز در سال‌های اخیر روانه بازار شده‌اند که قابلیت نصب روی گوشی‌های هوشمند مختلف را دارند. انتخاب نوع مترونوم بسته به نیاز شما دارد. به طور مثال، نوع مکانیکی آن بیشتر برای سازهای کلاسیک استفاده می‌شود و کارکرد بسیار خوبی دارد.
مترونوم‌های مکانیکی در قرن 19ام اختراع شدند و برای سال‌های طولانی، نوازندگان تنها از این نوع مترونوم استفاده می‌کردند. به مدل مکانیکی، ساعتی نیز گفته می‌شود زیرا با چرخاندن یک قطعه تنظیم می‌شود. اکثر مدل‌های مکانیکی را می‌توان روی تمپوهای مختلف تنظیم کرد. تنظیم مترونوم مکانیکی با حرکت دادن پاندول به سمت بالا یا پایین است. مدل‌های سنتی این نوع از مترونوم‌ها بسیار بزرگ‌تر بوده‌اند. برای گرفتن بهترین نتایج، آن را روی سطح صاف قرار بگیرید.
نوع دیجیتالی آن بسیار کوچک هستند و می‌توان آنها را به راحتی در جیب قرار داد. این نوع از مترونوم‌ها در عصر تکنولوژی به وجود آمده‌اند و به دلیل قابلیت‌های بسیار زیادی که دارند، خیلی سریع توجه نوازندگان را به خود جلب کردند. از مزایای آنها می‌توان به قابلیت تاکید بر ضرب‌ها و امکان انتخاب نوع صدای تیک تاک سرضرب‌ها اشاره کرد. علاوه بر این، نوع دیجیتالی آن به عنوان تیونر نیز عمل می‌کند.
مترونوم‌های نرم‌افزاری در واقع اپلیکیشن‌هایی هستند که قابلیت نصب و اجرا روی دستگاه‌های مختلف را دارند. یکی از مزایای این اپلیکیشن‌ها، دسترسی در هر زمان و مکان به آن‌هاست.
سخن پایانی
در این مقاله، با نحوه کار با مترونوم آشنا شدید. مترونوم وسیله‌ای برای حفظ ریتم در اجرای یک قطعه است. با این وجود، بسیاری از افراد فکر می‌کنند که این دستگاه تنها برای حفظ ریتم هنرآموزان کاربرد دارد. این تصور غلط است.
اگر هنرآموز از همان ابتدا کار با مترونوم را یاد بگیرد، می‌تواند طول زمان تمرین خود را افزایش دهد. علاوه بر این، به تدریج به سرعت استاندارد نواختن یک قطعه دست پیدا می‌کند. هر چه تمرین هنرآموز با این دستگاه بیشتر باشد، کیفیت نواختن قطعه نیز از جنبه‌های مختلف بهبود پیدا می‌کند. این دستگاه دارای انواع مختلفی است: مکانیکی و دیجیتالی. لازم به ذکر است که امروزه اپلیکیشن‌های بسیار زیادی هم وجود دارند که دقیقاً عملکرد مترونوم را دارند و در هر جایی و مکانی در دسترس هستند.