فلوت از جمله سازهای بادی به شمار می‌رود که نفس نوازنده از میان سوراخ تعبیه شده در کنار سر لوله خارج می‌شود و نوای زیبایی را به وجود می‌آورد. فلوت را می‌توان برجسته‌ترین ساز بادی در نظر گرفت که صدای آن در ارکستر سمفونیک به راحتی از میان صدای سازهای دیگر قابل تشخیص است. اگر تاکنون نواختن ساز فلوت را دیده باشید، حتماً متوجه شده‌اید که از پهلو نواخته می‌شود. ساز فلوت دارای انواع بسیار مختلفی است که یکی از مشهورترین انواع آن، فلوت کلید دار نامیده می‌شود. در این مقاله، به بررسی ساز فلوت کلید دار و همچنین ویژگی‌های آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
فلوت کلید دار چیست؟
فلوت کلید دار یکی از محبوب‌ترین انواع فلوت به حساب می‌آید که با نام‌های دیگری از قبیل فلوت بوهم، کنسرتی و یا فلوت مدرن نیز شناخته می‌شوند. فلوت کلید دار را می‌توان نسخه‌ی حرفه‌ای از فلوت رکوردر در نظر گرفت. با توجه به حرفه‌ای بودن این ساز خوش‌نوا معمولاً نواختن آن برای کسانی توصیه می‌شود که ساز و کار و اصول اولیه ساز فلوت آشنایی کاملی دارند.
بدنه‌ی فلوت کلید دار از کلیدهای زیادی تشکیل شده است. هم برای دست چپ و هم برای دست راست طراحی شده‌اند. هوای دمیده شده درون فلوت به کمک حرکت این کلیدها، نت‌های مختلف موسیقی را تولید می‌کند.
فلوت کلید دار از جنس مختلفی ساخته می‌شود. بهترین جنس برای ساخت یک فلوت کلید دار حرفه‌ای و باکیفیت، نقره است. با این وجود، قیمت این جنس ساز بسیار بالاست. به همین دلیل است که افراد مبتدی که تازه شروع به یادگیری این ساز می‌کنند، بیشتر فلوت‌هایی از جنس روی یا مس با روکش نقره را انتخاب می‌‌نمایند. فلوت کلید دار حدود 70 سانتی‌متر طول دارد و وزن آن برابر با 600 گرم است.
بدنه‌ی ساز فلوت کلید دار از چه قسمت‌هایی تشکیل شده است؟
فلوت کلید دار از سه قطعه تشکیل شده است که مهم‌ترین بخش از آن، بخش میانی است. بخش میانی فلوت کلید دار شامل اجزای مکانیکی است که تاثیر بسیار زیادی بر کیفیت ساز و همچنین صدای تولید شده دارند.
یکی از تفاوت‌های اصلی فلوت کلید دار با سایر انواع فلوت در کلیدهای متعدد تعبیه شده روی بدنه‌ی فلوت است. این کلیدها به منظور پوشاندن یا باز کردن سوراخ‌های صدا در نظر گرفته شده‌اند. فواصل بین کلید بر اساس علم فیزیک صوت تعیین می‌شوند. به عبارت دیگر، کلیدهای روی فلوت از موقعیت دقیقی برخوردار هستند.
کلیدهای ساز فلوت کلید دار
بر روی هر یک از این سوراخ‌های صدا، یک قطعه‌ی استوانه‌ای به شکل دودکش عمود بر لوله‌ی فلزی فلوت قرار می‌گیرد و تمامی کلیدها روی آن سوار می‌شوند. در زیر هر کلید، یک سری پین فنری وجود دارند که کلید را باز نگه می‌دارند. به عبارت دیگر، وقتی نوازنده، دستش را از روی هر کلید بر می‌دارد، این پین‌های فنری عمل کرده و سوراخ مربوط به خود را باز نگه می‌دارند.
قطعه‌ی استوپر تعبیه شده در پشت هر کلید، باعث می‌شود تا کلید در یک نقطه‌ی مشخص بعد از قرار گرفتن در حالت باز متوقف شود. با توجه به فلزی بودن تمامی قطعات فلوت کلید دار، صدای تق مانندی هنگام برخورد استوپرها با بدنه‌ی فلوت ایجاد می‌شود. به همین دلیل است که از نواری از جنس چوب پنبه برای خنثی کردن این صدا در زیر هر استوپر استفاده می‌شود.
از سوی دیگر، وقتی که کلیدها در حالت بسته قرار دارند، دیوارهای سوراخ‌های صدا به کمک اجزایی از جنس نمد که در زیر کلیدها تعبیه شده‌اند، آب‌بندی می‌شوند.
هر فلوت کلید دار از یک بخش مجزا تحت عنوان بشکه یا Barrel تشکیل شده است که بر روی سر فلوت نصب می‌شود. به طور معمول، نام برند سازنده و همچنین شماره سریال فلوت کلید دار در این قسمت حک می‌شود. قسمت بشکه به کمک زبانه به سر فلوت متصل می‌شود و نوازنده‌ی می‌تواند با حرکت سر ساز به سمت داخل یا بیرون، آن را کوک کند. زبانه‌ی دیگری نیز به قیمت پایین بدنه‌ی فلوت کلید دار متصل است که بدنه‌ی فلوت را به قطعه‌ی پای فوت یا Footjoint متصل می‌نماید.
هنگام خرید فلوت کلید دار باید به چه مواردی توجه کرد؟
با توجه به تنوع بسیار زیادی که در فلوت کلید دار وجود، خرید فلوت حرفه‌ای برای شروع فرآیند یادگیری می‌تواند کمی دشوار باشد. با این وجود، چند فاکتور کلیدی وجود دارند که باید هنگام انتخاب و خرید مورد توجه قرار گیرند. این فاکتورها به شرح زیر می‌باشند.
فاکتورهای کلیدی برای خرید
- جنس فلوت: هر چقدر هم که نوازنده ماهر باشد، جنس فلوت می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در صدای خارج شده از ساز داشته باشد. به طور کلی، فلوت‌های ساخته شده از جنس نقره بهترین و محبوب‌ترین نوع از این ساز محسوب می‌شوند. فلوت کلید دار می‌تواند از جنس تیتانیوم یا پلاتین نیز ساخته شوند که قابل قبول نیز می‌باشند.
- سطح مهارت نوازنده: فلوت‌هایی که برای افراد مبتدی ساخته می‌شود، با فلوت‌های حرفه‌ای تفاوت دارد. فلوت‌های طراحی شده برای افراد مبتدی، سبک‌تر هستند و به هوای کمتری نیاز دارند.
- سلامت قطعات بکار رفته در ساز: هنگام خرید فلوت کلید دار حتماً باید توجه داشته باشید تا تمام قطعات آن سالم باشند. خراش‌های بسیار کوچک نیز می‌توانند در کیفیت صدا تاثیر بسیار زیادی بگذارند.
- امتحان کردن ساز: اگر تازه شروع به نواختن فلوت کلید دار کرده‌اید، هنگام خرید بهتر است با یکی از دوستان حرفه‌ای خود همراه شوید تا او بتواند ساز انتخابی شما را امتحان کند. اطمینان حاصل نمایید که تمامی نت‌ها به درستی نواخته می‌شوند.
- مهارت نفس‌گیری: به منظور تبدیل شدن به یک نوازنده‌ی حرفه‌ای فلوت حتماً باید بر روی مهارت نفس‌گیری خود کار کنید. برخی از انواع فلوت‌ها به حجم هوای بیشتری نیاز دارند. در نتیجه، هنگام خرید باید این نکته را مورد توجه قرار دهید.
- وزن ساز: وزن ساز در مهارت نوازندگی تاثیرگذار است. به همین دلیل است که افراد مبتدی معمولاً از سازهای سبک‌تر شروع می‌کنند. اگر قصد خرید فلوت کلید دار را دارید، حتماً این موضوع را مدنظر داشته باشید.
- ساختار لبه فلوت: همانطور که گفته شد، فلوت‌های نقره‌ای از بهترین نوع محسوب می‌شود و به تبع، گران‌تر هم هستند. با این وجود، اگر توانایی خرید این مدل از فلوت‌ها ندارید، به سراغ فلوت‌هایی با سر نقره‌ای بروید.