اولین پاسخی که ممکن است برخی بدهند این است که سازهای بادی برنجی از برنج و سازهای چوبی از چوب ساخته شده‌اند. البته این جواب هم درست است، اما تفاوت سازهای چوبی و برنجی به اینجا ختم نمی‌شود.
مواد و تکنیک
این که این سازها از چه چیزی ساخته شده‌اند و چگونه نواخته می‌شوند اساس تفاوت میان این دو را تشکیل می‌دهند. ما هر دو گروه سازها را بررسی می‌کنیم تا ببینیم چه تفاوت هایی با هم دارند.
مکان در ارکستر
از انچا که سازهای بادی چوبی و برنجی هر کدام کاربرد خاصی دارند،در ارکستر هرک دام در مکان خاصی قرار می‌گیرند. در یک گروه ارکستر، سازهای برنجی در مرکز قرار می‌گیرند. آنها پشت سازهای چوبی خواهند بود. آنها صرفاً به دلایل صوتی در پشت Woodwinds قرار می‌گیرند. اگر سازهای بادی برنجی در جلو قرار بگیرند، سدای سازهای چوبی به گوش شنونده نخواهد رسید.
صدای هارمونیک
شاید تعجب کنید که چرا سازها در کنار هم قرار می‌گیرند.سازها در کنار هم صدایی هارمونیک ایجاد می‌کنند. حجم سازها متفاوت است. بنابراین، رسیدن به صدای متعادل مهم است.
یک نکته مهم دیگر در نحوه چینش سازها در ارکستر این است که نوازنده های هر ساز باید بتوانند به راحتی صدای سازهای دیگر را بشنوند. این نکته برای همه سازها صدق می‌کند.
بیایید نگاهی دقیق‌تر به تفاوت سازهای بادی چوبی و برنجی بیندازیم. همچنین با سازنده سازهای بادی برنجی- چوبی آشنا می‌شوید که اهل بلژیک است.
سازهای بادی چوبی
مواد به کار رفته در ساخت
برخی می‌گویند این بزرگترین تفاوت بین سازهای بادی چوبی و برنجی است. این نوع سازها معمولاً همانطور که از نام آن پیداست از چوب ساخته می‌شوند، اما از فلز در ساخت برخی از آنها نیز استفاده می‌شود. به عنوان مثال، فلوت‌ها تا حدود سال 1875 کاملا از چوب ساخته می‌شدند. از آن زمان به بعد، عمدتاً از نیکل با صفحه نقره یا حتی نقره جامد در سازهای بادی استفاده شده است.
مواد دیگر
با ظهور مواد جدید، استفاده از سازهای بادی چوبی ساخته شده از مواد دیگر میان نوازندگان رواج پیدا کرد. ممکن است از رزین، پلاستیک یا ترکیبی از هر دو در سازهای بادی چوبی استفاده شود. این نوع از شازها، معمولا برایا فراد مبتدی پیشنهاد می‌شوند، زیرا ارزان‌تر بوده و برخی از مشکلات سازهای چوبی را ندارند.
چوب مورد استفاده در سازهای بادی باید بسیار متراکم باشد تا امکان فرزکاری و رزوه پیچ وجود داشته باشد. همچنین برای جلوگیری از تاب برداشتن باید در برابر رطوبت مقاوم باشند.
بازار چوب هنوز گرم است
با این حال، سازهای گران‌تر هنوز هم به دلیل بسیار خوبی از چوب ساخته می‌شوند. تونی که چوب ایجاد می‌کند را مواد دیگر نمی‌توانند تولید کنند.
تکنیک نواختن
تفاوت عمده دیگر بین ساز بادی برنجی و بادی چوبی تکنیک نواختن است. بیشتر سازهای بادی چوبی از نی برای ایجاد صدا استفاده می‌کنند.
در برخی از سازهای بادی چوبی، شما یک «دبل نی» خواهید دید. یک ساز تک نی، تنها در مقابل قطعه دهانی ارتعاش می‌کند اما یک ساز با دبل نی، دارای دو نی است که در برابر یکدیگر ارتعاش می‌کنند. این سیستم صدای متفاوتی ایجاد می‌کند.
استثناهای قابل توجه
دو گروه از سازهای بادی چوبی از نی استفاده نمی‌کنند. فلوت ها و پیکولو نی ندارند. ممکن است این شبهه پیش بیاید که چرا آنها سازهای بادی می‌نامند ولی به دلیل شباهتشان به سازهای بادی، در این دسته قرار می گیرند. در این سازها، صدا با عبور دادن هوا به داخل یک سوراخ ایجاد می‌شود. وقتی زاویه و مقدار فشار هوا درست باشد، هوا در سوراخ ورودی دور دهان شما می‌لرزد. سپس از طریق حفره فلوت طنین انداز می‌شود.
سازهای بادی برنجی
مواد به کار رفته در ساخت
در اصل این سازها از چوب، عاج، شاخ حیوانات و انواع مواد دیگری که در هر زمان در دسترس بودند ساخته می‌شدند. این روزها برنج ماده غالب است، اگرچه انواع مختلفی دارد.
برنج زرد وجود دارد که رایج ترین است. این نوع از برنج، از 33% روی و 67% مس ساخته شده است. برنج طلایی وجود دارد که 15 درصد روی و 85 درصد مس است. در نهایت، رز برنج نرم ترین آلیاژ بین آلیاژهای برنج است که 10 درصد روی و 90 درصد مس است. بیشتر مکانیک‌های داخلی، شیرها و غیره از آلیاژهای نقره نیکل ساخته شده‌اند.
تکنیک نواختن
این یکی از تفاوت‌های اصلی است. هر دو مجموعه ساز از نیروی هوا برای ایجاد صدا استفاده می‌کنند. اما در سازهای برنجی از نی در قطعه دهنی استفاده نمی‌شود.
سازهای برنجی هیچ بخش متحرکی ندارند که صدا را ایجاد کند. برای نواختن ان‌ها به چیزی با عنوان «لرزش لب» نیاز است. گام با ترکیبی از تغییرات در جریان هوا تغییر می‌کند. این تغییر با تغییر طول لوله‌ها حاصل می‌شود که هوا در آنها جریان دارد.
آیا نواختن سازهای باید برنجی آسان‌تر است؟
هنگام نواختن سازهای برنجی و چوبی چالش‌های خاصی وجود دارد. به خصوص زمانی که تازه می خواهید نواختن آنها را شروع کنید. اگرچه، به طور کلی، سازهای چوبی و برنجی معمولاً وزن یکسانی دارند.
با این حال، بسته به اینکه از چه سازی استفاده می‌کنید، ناهنجاری‌هایی در آن وجود دارد. مردم معمولا برای یادگیری سازهای بادی برنجی با چوبی به صدای تولیدی توجه می کنند.
چند تفاوت دیگر
تفاوت دیگر در جهت یا میزان صدای تولیدی است. سازهای بادی چوبی را سازهای «غیر جهت‌دار» می‌گویند. این بدان معناست که شما هیچ کنترلی بر میزان صدا یا جهت صدایی که تولید می‌شود، ندارید.
به عنوان مثال، هنگامی که کلارینت را می‌نوازید، هر کجا که بایستید، صدا به یک شیوه شنیده می‌شود. فرقی نمی‌کند جلوی آنها باشید یا پشت سرشان. این امر ضبط سازهای بادی چوبی را بسیار دشوار می‌کند.
در مقابل سازهای برنجی جهت‌دار هستند. صدایی که وقتی جلویشان ایستادید می‌شنوید، با صدایی که وقتی پشت سرشان ایستاده‌اید، فرق می‌کند.
چگونه سازهای بادی برنجی و بادی چوبی جریان هوا را هدایت می‌کنند
تفاوت بین سازهای برنجی و چوبی نیز در نحوه هدایت هوا برای ایجاد گام است. روی سازهای برنجی، یک سری دریچه وجود دارد. آنها به کنترل جریان هوا و در نتیجه نت‌ها یا گام‌ها کمک می‌کنند.
بادی‌های چوبی دارای کلیدهایی هستند که در کنار بدنه سازها قرار دارند. استفاده از این کلیدها جریان هوا و گام را تغییر می‌دهد.
کلام آخر
حالا که تفاوت میان این دو گروه از سازهای بادی را می‌دانید، راحت‌تر می‌توانید از بین آنها سازی که بیشتر از همه دوست دارید را انتخاب کنید. قبل از خرید، بودجه خود را تعیین کنید و برای انتخاب بهترین ساز، می‌توانید با آموزشگاه موسیقی غرب تهران و آموزشگاه موسیقی آوای هیوا تماس حاصل فرمایید.
منبع: oldtimemusic.com