انواع سازهای چینی
پس از سال 1930، با رواج دو اختراع گرامافون و فیلم در میان مردم چین، علاقه به انواع سازهای چینی در این کشور به اوج خود رسید و آهنگسازانی که در غرب تحصیل کردند، موسیقی سنتی خود را با روش‌ها و تکنیک‌های موسیقی مدرن ترکیب نمودند. موسیقی متن فیلم “بچه‌های روزهای سخت” به عنوان یکی از محبوب‌ترین آهنگ‌ها در طول جنگ جهانی دوم شناخته شد. تا جایی که موسیقی این فیلم عنوان سرود رسمی چین را به خود اختصاص داد.
نسل جدید موسیقیدانان چینی نیز تحت تأثیر ستارگان موسیقی غربی قرار گرفتند و انواع سازهای چینی و سبک‌های جدید موسیقی غربی به نوازندگان چینی معرفی شدند. سپس به تدریج نسل جدیدی از سبک‌های مختلف موسیقی وارد تاریخ این کشور شدند و موسیقی معاصر آن را شکل دادند. در این میان، برخی از نوازندگان چینی همچنان سبک سنتی موسیقی را حفظ نمودند.
بنیانگذار موسیقی در چین
افسانه‌ها حاکی از آن است که بنیانگذار موسیقی چینی شخصی به نام “لئون لون” بود که در دوران امپراتوری زرد زندگی می‌کرد. «لئون لو» نیهای بامبو را با توجه به صدای پرندگانی مانند «ققنوس» یا «هما» کوک کرد. در نتیجه 12 نت موسیقی بر اساس فرکانس‌های درخت بامبو ایجاد شد. او ابتدا فرکانس «زنگ زرد» را توسط نیهای بامبو تولید کرد و سپس نت‌های بعدی را از این نی‌ها تولید کرد و این‌گونه اولین انواع سازهای چینی اختراع شدند.
انواع سازهای چینی
شاکوهاچی
شاکوهاچی یک فلوت ژاپنی‌چینی است که از چوب چینی ساخته شده است. فلوت بامبو که امروزه به نام شاکوهاچی شناخته می‌شود در قرن شانزدهم در ژاپن ساخته شد و به آن شاکوهاچی فوک نیز می‌گویند و آن را از انواع سازهای چینی می‌دانند. این فلوت‌ها به صورت مورب به سمت بیرون بریده می‌شوند و یک قطعه کوچک عاج یا استخوان روی لبه آن‌ها قرار می‌گیرد تا نوازنده به راحتی نت‌های مختلف را ایجاد کند.
shamisen
شمیسن که از سه سیم تشکیل شده است یک ساز از انواع سازهای چینی است که با پتک به نام باچی نواخته می‌شود. تلفظ ژاپنی این ساز معمولا shamisen است اما گاهی اوقات به آن جامیسن نیز می‌گویند. در گذشته و دوره ادو (از 1603 تا 1868 پس از میلاد) این ساز سامیسن نام داشت. اما به مرور زمان شمسین به عنوان نام رسمی این ساز انتخاب شد. ساختار بیرونی شامیسن با توجه به سبکی که نواخته می‌شود با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال، سازی که برای نواختن در تئاترهای کابوکی استفاده می‌شود دارای دسته‌ای نازک و سبک است تا نوازنده به راحتی بتواند در حین نوازندگی روی صحنه حرکت کند و بنوازد.
اما شامیسن که برای همراهی اجراهای بونراکو که نوعی خیمه شب بازی ژاپنی است استفاده می‌شود، دسته بلند و ضخیمی دارد تا با موسیقی این سبک سازگاری بیشتری داشته باشد. دسته این ساز، سائو نام دارد و معمولاً از سه یا چهار تکه چوب تشکیل شده است که به هم قفل می‌شوند. این ساز که دارای سه سیم است به گونه ای طراحی شده است که نوازنده به راحتی می‌تواند اجزای آن را از یکدیگر جدا کند و حمل آن آسان می‌باشد. سیم‌های این ساز عمدتاً از ابریشم ساخته می‌شوند، اما به دلیل گرانی، گاهی از سیم‌های نایلونی نیز در این ساز استفاده می‌شود.
کوتو
کوتو ساز چینی و ساز ملی ژاپن نیز است که در قرن شانزدهم اختراع شد و از چوب پائولونیا ساخته شده و طول آن تقریباً 180 سانتی متر است. رایج ترین نوع این ساز از 13 سیم تشکیل شده است که شامل پل های متحرک روی تخته چوبی است و به انتهای کوک ها متصل می شود و برای نواختن قسمت‌های مختلف احتمالاً به کوک متفاوتی نیاز دارند. کوتوهای 17 سیم نیز رایج هستند و از سازهای باس محسوب می‌شوند. این ساز شباهت زیادی به زنگ چینی، یاکوتا مغولی و گیاگوم کره‌ای دارد. این ساز معمولاً با سه انگشت نواخته می‌شود و کاربرد آن به صورتی است که روی سه انگشت اول دست راست قرار می‌گیرد و با همان‌ها نواخته می‌شود.
بیوا
بیوا یک عود چوبی چینی با گردن کوتاه است و از ساز چینی به نام پیپا در قرن هفتم میلادی الهام گرفته شده است. این ساز به طور معمول در داستان سراییهای سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیوا یک ساز زهی از انواع سازهای چینی است که ابتدا در چین رایج شد، سپس در سراسر آسیای شرقی گسترش یافت و سرانجام در دوره نارا (710-794) به ژاپن رسید. این ساز معمولاً به طول 60 تا 106 سانتی متر از بدنه‌ای اشکی شکل با گردنی کوتاه ساخته می‌شود که معمولاً دارای چهار سیم و گاهی اوقات پنج سیم است. در ژاپن بیوا معمولاً به جای انگشتان با باچی نواخته می شود و اغلب برای نواختن گاگاکو استفاده می‌شود. یکی از معروف‌ترین کاربردهای بیوا هم‌خوانی برای داستان‌های هایکو، داستان جنگی از دوره کاماکورا (1185-1333)، می‌باشد. در قرون گذشته نوازندگان این ساز اغلب راهبان نابینایی بودند که در هنگام تلاوت متون مقدس از بیوا به عنوان همراه استفاده می‌کردند.
داستان‌های اسطوره‌ای مبارزه بین نیروهای خیر و شر با آن خوانده می‌شود (به صورت آهنگ) و به آن The Tale Of The Heike می‌گویند و به همین دلیل یکی از مدل‌های ساز بیوا که صفحه نمایش آن بزرگتر است. نسبت به مدل‌های دیگر (هایکه-بیوا) نامیده می‌شود. بر اساس سنت‌های بودایی، این ساز توسط بنتن، یکی از خدایان زن این کشور انتخاب شده است و همان سازی است که بنتن برای خلق آب از آن استفاده می‌کرد.
ماهی چوبی
زنگ‌هایی که زنگ‌های چوبی نیز نامیده می‌شوند، اغلب در مراسمی استفاده می‌شوند که معمولاً شامل خواندن سوترا، مانترا یا دیگر متون بودایی است. در آیین بودا از ماهیهای چوبی برای حفظ ریتم هنگام خواندن استفاده می‌شود. ماهیهای چوبی در اندازه‌ها و شکل‌های متفاوتی هستند، از 150 میلی‌متر برای استفاده روزمره یا تمرین روزانه تا 1.2 متر برای استفاده در معابد. ماهیهای چوبی اغلب در معابد چینی در سمت چپ محراب، در کنار کاسه زنگ قرار می‌گیرند که همتای کوبه‌ای فلزی آن است. ماهیهای چوبی را اغلب روی یک کوسن گلدوزی شده کوچک قرار می‌دهند تا از صدای ناخوشایند افتادن ماهی روی سطح میز جلوگیری شود و همچنین از آسیب رسیدن به ساز جلوگیری شود. این ساز از انواع سازهای چینی، در آئین بودایی‌ها نقش بسیار مهمی دارد و عموماً برای تمرکز از این ابزار استفاده می‌شود.
سخن پایانی
رقص و موسیقی همراه با آداب و رسوم مختلف نقش اساسی و مهمی در زندگی مردم چین به منظور باروری زمین، پیروزی در جنگ، پیشگیری از بیماری‌ها و غیره داشته است.به طوری که اکثر حاکمان چین این نوع فعالیت‌ها را برای هماهنگی کشور خود ضروری می‌دانستند. در قرن هشتم قبل از میلاد معابدی وجود داشت که به همین منظور ساخته شده بودند. در چین، 5000 سال پیش، قبیله امپراتور چن موسیقی چینی را جمع آوری کردند. استادان موسیقی کلاسیک سنتی چین بیشتر دانشمندان و مقامات دولتی بودند و کسب درآمد از طریق موسیقی را شرم آور می‌دانستند. آن‌ها برای خود یا دوستان و شاگردانشان موسیقی می‌نواختند و به این ترتیب با دوستان یا حتی معشوقه‌های خود آشنا می‌شدند (داستان‌های عاشقانه زیادی در مورد موسیقی در ادبیات چین وجود دارد). انواع سازهای چینی تا اوایل قرن بیستم فقط در میان نخبگان و اشراف جامعه رایج بود و مردم عادی علاقه‌ای به این نوع موسیقی نداشتند، با این حال در عصر حاضر در بین تمامی اقشار جامعه و تعداد نوازندگان حرفه‌ای، علاقه‌مندان و طرفداران زیادی دارد. از موسیقی سنتی کلاسیک چین به اندازه هر کشور دیگری در جهان بزرگ است. با آغاز دهه 80 و گسترش نفوذ فرهنگ پاپ مدرن در جامعه، محبوبیت موسیقی کلاسیک سنتی چین در بین مردم کاهش یافت.