هر نوازنده‌‌ای می‌داند که برای آن که بهترین صدا و نوت را از ساز خود دریافت کند، باید آن را به صورت مرتب و دوره‌‌ای کوک کرده تا صدای دلنشین و درستی از هر نوت تولید گردد. انجام ندادن این کار باعث می‌شود تا حتی روند یادگیری نیز به صورتی دشوار‌تر یا اشتباه اتفاق بیوفتند؛ چرا که گوش اکثرا به صداهای نادرست عادت می‌کند. نوازندگی گیتار در میان بسیاری از جوانان و افراد طرفداران زیادی دارد؛ از این جهت این افراد باید به چگونگی کوک کردن گیتار نیز تسلط کافی داشته باشند.
گیتار ساز حساسی است که در شرایط مختلف به راحتی کوک آن بر هم میخورد؛ در نتیجه داشتن این مهارت برای نوازندگان آن ضروری است. این کار ممکن خواهد بود تا برای افرادی که به تازگی به یادگیری نوازندگی مشغول شده‌اند، کمی دشوار گیج‌کننده باشد. از این جهت چند روش در کوک کردن گیتار را باهم در این مطلب بررسی می‌کنیم تا هر فردی به راحتی بتواند جهت انجام این کار اقدام کند.
چرا کوک در گیتار بهم میخورد و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد؟
به طور کل ساز‌های چوبی بر اثر شرایطی مثل حرارت یا رطوبت منبسط و منقبض شده که این مسئله شدت کشیدگی سیم‌ها را تغییر می‌دهد و در نتیجه آن، ساز از حالت کوک در می‌آید. همچنین بر اثر ورود ضربات خصوصا در زمان‌های ابتدایی از یادگیری نوازندگی، از عوامل دیگر کوک نبودن ساز می‌شود. گیتار نیز به عنوان یک ساز حساس ساخته شده از چوب، از این قضیه مستثنی نیست و باید برای کوک کردن گیتار مرتبا اقدام کرد. کوک کردن را تا زمانی باید انجام دهید تا صدای مطلوبی را از آن دریافت کنید.
البته تعویض سیم‌های گیتار هم به صورت مداوم، در بهم نخوردن کوک کمک بسیاری می‌کند. از موارد دیگر در کوک ماندن ساز شما، نگهداری آن در کیس مخصوص و در محیطی به دور از گرما، سرما یا رطوبت زیاد است. اگر پس از چک کردن همه شرایط همچنان گیتار شما کوک نمی‌ماند، ممکن است اشکال از دسته گیتار یا گوشی‌های آن باشد.
شیوه کوک کردن گیتار
پیش از آن که با روش کوک کردن گیتار آشنا شویم، باید سیم و نوت‌های گیتار را به درستی بشناسید. الفبای گیتا از 7 نت اصلی تشکیل می‌شود که به شرح زیر هستند:
ترتیب بیان شده از سیم بالا تا سیم پایین در حالت دست باز است.
- سیم اول نوت E (معادل می)
- سیم دوم نوت B (معادل سی)
- سیم سوم نوت G (معادل سل)
- سیم چهارم نوت D (معادل ر)
- سیم پنجم نوت A (معادل لا)
- سیم ششم نوت E
نوت C نیز معادل دو و نوت F معادل فا خواهد بود.
خلاصه‌‌ای از چگونگی انجام روند کوک کردن در گیتار به اینصورت است که، باید ترتیب کوک کردن سیم‌ها از سیم شش یا E شروع کرده و به A، D، G، B و در انتها به سیم یک برسید. در انتها با نواختن یک آکورد و نواختن آن می‌توانید از کوک شدن کامل اطمینان حاصل کنید. انجام این روند کوک کردن با چرخاندن هر گوشی در دسته و سفت و شل کردن آن انجام می‌شود. اگر گوشی‌ها را در جهت پاد ساعتگرد از دید نوازنده بچرخانید، سیم سفت‌تر و در غیر این صورت سیم شل‌تر خواهد شد.
چند روش برای کوک کردن وجود دارد که به طور خلاصه آن‌ها را بیان می‌کنیم:
کمک گرفتن از یک منبع صوتی:
برای این کار لازم است تا با استفاده از یک منبع صوتی دیگر مثل پیانو، ارگ یا کیبورد، گیتار کوک شده، دیاپازون و یا سایت‌های اینترنتی صدای دقیق هر نوت را تولید کرده و با گوش دادن به آن، سیم مربوط از گیتار را آن قدر با چرخاندن گوشی‌ها چک کنید تا خروجی درستی داشته باشد. با تمام شدن بررسی تمام سیم‌ها، بهتر است یک دور دیگر سیم‌های کوک شده را از اول چک کنید تا از بهم نخوردن کوک آن مطمئن شوید.
کمک گرفتن از کوک نسبی:
در این روش بعد از آن که یک سیم کوک می‌شود، سایر سیم‌ها را به کمک آن چک می‌کنیم و آن قدر این روند را برای سایر سیم‌ها تکرار می‌کنیم تا به انتها برسیم. این روش یکی از راه‌هایی است که نوازندگان حرفه‌‌ای بدون هیچ منبع صوتی دیگری، به کمک آن اقدام به کوک کردن گیتار خواهند کرد. البته که همچنان برای کوک شدن سیم اول نیاز به یک راه حل مثل منبع صوتی برای اطمینان از درستی نوت دارید.
کمک گرفتن از تیونرها:
این مدل از کوک کردن، یک راه حل ساده و راحت حتی برای افراد مبتدی در نوازندگی گیتا است که بر خلاف دو روش قبل، نیاز به گوش شنوایی دقیقی هم ندارد. البته که این روش تنها برای افراد مبتدی نیست و نوازندگان حرفه‌‌ای هم برای دقیق‌تر شدن کوک سیم‌ها به خصوص برای کنسرت‌ها و ضبط آهنگ در استودیو که اهمیت این قضیه دو چندان می‌شود، استفاده می‌کنند. البته که استفاده از این روش نیاز به آشنایی با یک سری از مفاهیم اولیه زیر دارد:
- آشنایی با هر نوت
- یادگیری فواصل بین هر نوت و مکان دقیق قرار گیری دقیق آن
- بخاطر داشتن اسم سیم‌ها به صورت دست باز
- چگونگی به کار بردن تیونر برای کوک کردن
روش کوک کردن با تیونر در گیتار به طور خلاصه به صورت زیر بیان می‌کنیم:
پس از آن که نوت مربوطه نواخته شد، صدای آن از طریق میکروفون در تیونر دریافت شده و نام لاتین آن بر طربق فرکانس دریافتی در تیونر نمایش داده می‌شود. در صورتی که رنگ سبز در تیونر مشخص شد به این معنا است که سیم کوک شده بوده و نیاز به کوک کردن ندارد و در غیر این صورت کوک گیتار عقب‌تر یا جلوتر از میزان درست آن خواهد بود.
سخن پایانی
وجود مهارت کوک کردن در هر نوازنده از هر نوع سازی ضروری است و کمک می‌کند تا صدای مطلوبی را دریافت کنند. کوک کردن گیتار نیز با توجه به حساس بودن این ساز و همچنین احتمال بر هم خوردن آن در اثر ضربه، گرما، سرما یا رطوبت بسیار اهمیت دارد و باید به صورت مرتب چک شود. این کار با کمک روش‌های مختلفی مثل منبع صوتی، کوک نسبی با استفاده از سایر سیم‌ها و تیونرها انجام می‌گیرد که تیونر را به عنوان دقیق‌ترین و راحت‌ترین روش از افراد مبتدی گرفته تا حرفه‌‌ای می‌شناسند.
سوالات متداول
چرا کوک کردن گیتار اهمیت دارد؟
گیتار یک ساز حساس چوبی است که بر اثر شرایطی مثل حرارت یا رطوبت منبسط و منقبض شده که شدت کشیدگی سیم‌ها را تغییر می‌دهد و در نتیجه آن، ساز از حالت کوک در می‌آید. کوک نبودن ساز در روند تولید صدا و یادگیری ساز مشکل ایجاد می‌کند.
از چند روش برای کوک کردن در گیتار استفاده می‌کنند؟
روش‌هایی مثل منبع صوتی، کوک نسبی با استفاده از سایر سیم‌ها و تیونرها از روش‌هایی برای کوک کردن هستند که دو مورد اول نیاز به گوش شنوایی خوبی دارند.
برای استفاده از تیونر باید به چه نکاتی آگاهی داشته باشیم؟
آشنایی با هر نوت، یادگیری فواصل بین هر نوت و مکان دقیق قرار گیری دقیق آن، بخاطر داشتن اسم سیم‌ها به صورت دست باز و چگونگی به کار بردن تیونر از مواردی است که پیش از استفاده باید بلد باشیم.