پیانو شناخته شده‌ترین ساز صفحه کلید دار می‌باشد که صدای آن، ناشی از برخورد چکش‌ها با سیم‌های فلزی درون جعبه چوبی است. در واقع این چکش‌ها با فشار بر کلاویه به حرکت در می‌آیند. همینطور تقویت کننده صدا در پیانو، همان سیم‌هاتی می‌باشند که به صفحه صدا پیوند خورده‌اند. در این مقاله قصد داریم به تاریخچه ساز پیانو بپردازیم، لطفا تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
تاریخچه ساز پیانو
پیانو مهم‌ترین و قوی‌ترین ساز خانواده کلاویه‌ای یا کلید است. در واقع این ساز را ساز مادر نامیده‌اند؛ زیرا از محدوده یا وسعت صدای بیشتری نسبت به سازهای دیگر به جزء ارگ کلیسا برخوردار است و همچنین این امکان را به نوازنده می‌دهد تا همزمان ده نت را اجرا کند. محدوده‌ی صدای پیانو مقداری بیشتر از هفت اکتاو می‌باشد و همچنین از نظر کیفیت و طنین صدا، مطبوع‌ترین و وسیع‌ترین ساز در بین سازهای موسیقی می‌باشد. این دو ویژگی و خصوصیت پیانو موجب شده که پیانو به عنوان ساز سلو (تک نواز)، سازی همراهی کننده و همچنین ساز شرکت کننده در ارکستر مجلسی و بزرگ و در سبک‌های جدید جز راک و پاپ استفاده شود.
صدای دلنشین و دلنواز پیانو، برای بار اول در شهر پادووای ایتالیا شنیده شد. در واقع پیشرفت یک‌باره و جهانی شدن پیانو را می‌توان مدیون یک مقاله از نویسنده‌ای ایتالیایی تبار دانست. مقاله‌ای که بعدها به سایر زبان‌ها متشر شد و مقدمه‌ای برای گسترش و بهبود این ساز شد. البته بعد از گذشت 10 سال و با تحقیقات موسیقی‌دان‌ها، پیانو به مرور زمان به مادر سازها تبدیل شد.
پیانو در نقطه‌ی مقابل هارپیسکورد قرار دارد؛ زیرا حجم صدای تولید در هارپیسکورد بر خلاف پیانو، دارای تغییر نیست و همچنین حجم صدای تولیدی آن محدود و ثابت است. همچنین پیانو در سال‌های ابتدایی زندگی خود، به علت قیمت بالایی که داشت، فقط مخصوص طبقه‌ی اشراف بود. در واقع علاقه و وابستگی این طبقه به پیانو به مقداری زیاد بود که نواختن آن برای هر دوشیژه، در دسته مهارت‌هایی قرار می‌گرفت که می‌بایست قبل از ازدواج آن را فرا می‌گرفت. البته فراموش نکنید که نواختن پیانو در مجامع عمومی فقط برای مردان قابل اجرا بود.
مخترع ساز پیانو
اکثر افراد می‌دانند که مخترع پیانو در حقیقت یک سازنده هارپیسکورد بود، در واقع در تلاش برای یافتن راهی بود که بتوان سازی با گستره‌ی صوتی بیشتری ایجاد کرد. پیانو توسط بارتولومئو کریستوفوری (1655-1731) اهل پادوا ایتالیا اختراع شد. تخصص کریستوفوری، تولید هارپیسکورد بود. این مخترع از دانش خود درباره کیبور هارپیسکورد استفاده کرد و اولین پیانو را در جهان ساخت. تفاوت بزرگ و مهمی که پیانو با سازهای مشابه پیش از خودش داشت آن بود که در سازهای مشابه قبلی، شدت صدای حاصل از فشرده شدن یک کلاویه، مستقل از شدت ضربه وارد شده بر کلید، مقداری صابت بود، اما در پیانو نوازنده قادر می‌باشد با ضربه‌ای ملایم بر کلیدها، صدایی نرم‌تر ایجاد کند، یا همچنین با ضربات محکم‌تر صدایی درشت‌تر با پیانو تولید کند. در حیقیت همین خصوصیت موجب شد که به سرعت پیانو مورد توجه آهنگسازان قرن هجدهم میلادی قرار گرفت. البته پیانوهای اولیه تقریبا ظاهری و صدایی مشابه هارپسیکورد داشتند. البته بایستی گفت نوازندگان و همچنین سازهای دیگر نیز در شکل‌گیری این ایده و اختراع آن موثر بودند که می‌توان به اسکروتر، ار نواز آلمانی و یا سیلبرمن، سازنده‌ی معروف ارغنون اشاره کرد.
انواع پیانو
پیانو انواع مختلفی دارد که در متن به آن‌ها می‌پردازیم:
- گراند پیانو (Grad piano)
گراند پیانو یا پیانوی بزرگ که به فارسی گاهی آن را پیانو رویال نامیده‌اند. در واقع در این نوع پیانو، سیم‌ها به طور افقی قرار گرفته‌اند و چکش‌ها از زیر به سیم‌ها ضربه می‌زنند. همچنین این ساز صدای با شکوه و پرطنینی دارد و اکثرا در سالن‌های کنسرت و ارکسترهای بزرگ از آن‌ها استفاده می‌شود.
- پیانو دیواری (Upright piano)
پیانو دیواری که به زبان‌های اروپایی به آن پیانینو یا پیانوی کوچک می‌گویند. همچنین پیانو آپرایت نام دیگر این ساز به زبان انگلیسی می‌باشد. پیانو دیواری نیست به پیانو گراند کم حجم‌تر و ارزان‌تر بوده و همچنین از همین رو جهت استفاده در منزل مناسب‌تر می‌باشد. البته سیم‌ها در آن به طور عمودی قرار گرفته است و چکش‌ها از جلو به سیم‌ها ضربه وارد می‌کنند.
- پیانوهای دیجیتال
همانطور که از نام این نوع پیانو مشخص است از تکونولوژی دیجیتال جهت تولید صوت‌ها استفاده می‌کنند و از این منظر با پیانوهای مکانیکی یا آکوستیک که از سیستم سیم و چکش بهره می‌گیرند کاملا متفاوت می‌باشند. البته صدای این نوع پیانو با الگو برداری از صدای پیانوهای آکوستیک ساخته شده است که در واقع به این الگوها که از تمام نت‌های یک پیانو ساخته شده‌اند سمپل گفته می‌شود. به طور کل این اصوات در هنگام نواختن به کمک بلندگوهای پیانو تقویت و پخش می‌شود. هر چند سیستم دیجیتال تولید صوت هنوز نتوانسته جایگزین سیستم‌های آکوستیک که از ارتعاش سیم و انتشار صوت در هوا بهره می‌گیرند، شود اما به علت امکانات و شرایط راحتی که امروزه فر اهم کرده‌اند این نوع پیانو توانسته جایگاه خود را در بازار پر رقابت پیانو تثبیت کرده و از نظر بسیاری از کاربران پیانو را به خود جلب کند.
نکات کلی راجب پیانو
به نکات جالبی که در متن زیر ذکر شده‌اند دقت فرمایید:
- پیانو یک ساز کوبه‌ای است.
- برخی از پیانوها دو پدال دارند.
- بیشتر پیانوهای بزرگ بیش از 200 تار دارند.
- پیانوها برای داشتن کلید عاج استفاده می‌کردند.
- پیانو دارای بزرگ‌ترین محدوده نوتی از هر ساز می‌باشد.
- برخی از پیانوها بیش از 88 کلید دارند.
مشهورترین نوازندگان تاریخ پیانو چه کسانی بوند؟
توجه کنید که در دو قرن اخیر، مهم‌ترین قطعات پیانو ساخته شد و اساتیدی مانند موتسارت، بتهوون، هایدن و … در مقاطع زمانی مختلف، با ساز پیانو قطعاتی را نواخته‌اند که علاوه بر این که قطعات موسیقی، تا به امروز نیز شهرت جهانی نیز دارند تبدیل به منبع اموزشی پیانو شدند. در واقع این قطعات پیانو جزء تمرین‌هایی هنرجویان این ساز هستند.
نحوه حمل و نقل و نگهداری پیانو چگونه است؟
حمل و نگهداری پیانو نیاز به دقت و حساسیت بالای د ارد. دقت کنید برای حمل پیانو از تسمه‌های مخصوص استفاده نشود؛ زیرا حتمال ترک برداشتن پیانو و زخمی شدن بدنه آن وجود دارد. همچنین بهتر است پیانو از منابع تولید گرما، سرما، نور، گرد و خاک و رطوبت تا جایی که امکان دارد دور نگه داشته شود.
نام کلیدهای پیانو و کلیدهای سیاه سفید آن چیست؟
در حقیقت پاسخ، زیبایی شناختی است، یعنی دلیل بصری سیاه و سفید بودن آن‌ها است که به پیانیست‌ها اجازه می‌دهد تا طبیعی‌تر بنوازند.
کلیدهای سفید:
به طور کل کلیدهای سفید به عنوان طبیعی شناخته می‌شوند. همچنین به عبارت دیگر زمانی که کلیدها زده می‌شوند، نت‌ها در حالت طبیعی خود به این شکل صدا می‌دهند. بنابراین، زمانی که یک کلید سفید نت D یا C زده می‌شود، می‌توانیم صدا را به صورت طبیعی برای دیگران توضیح دهیم. فراموش نکنید که 52 کلید سفید روی یک پیانو با اندازه کامل وجود دارد.
کلیدهای سیاه:
کلیدهای سیاه معمولا به طور تیز یا تخت توصیف می‌شوند و همچنین جزء کلیدهای زیر مجموعه کلیدهای سفید هستند. در واقع در یک کیبورد پیانو فقط 36 کلید سیاه وجود دارد، اما این کلیدها در تعیین صدای مناسب به پیانیست‌ها کمک می‌کند.
سخن پایانی
ما در این مقاله سعی کردیم شما را با تارخچه ساز پیانو آشنا کنیم. تاریخچه پیانو فراز و نشیب‌های زیادی برای سازندگان و تولیدکنندگان آن داشته و همچنین در مقاطعی با پیدایش فناوری‌های جدید، تقاضای مردمی برا خرید این ساز کاهش چشمگیری داشته است. برای اطلاعات بیتر درمورد پیانو می‌توانید به سایت آموزشگاه آوای هیوا مراجعه کنید.