کلیمبا یک ساز کوچک با صدایی دلنشین بوده که مورد توجه عده زیادی قرار گرفته است. این یک ساز بومی آفریقایی محسوب شده که در طول زمان، تغییراتی را تجربه کرده تا به شکل امروزی عرضه می‌شود اما ساختار اولیه آن همچنان ثابت باقی مانده است. ابعاد کوچک و استفاده از آن در هر مکانی، از مزیت‌هایی بوده که طرفداران این ساز برای یادگیری آن را چند برابر می‌سازد. این ساز چوبی روند آموزش و یادگیری ساده‌‌ای داشته و هر فردی با کمی تمرین و تکرار می‌تواند آن را به راحتی فرا بگیرد. با افزایش روز افزون علاقه‌مندان به ساز کالیمبا، این افراد به دنبال آموزش تخصصی کالیمبا افتاده‌اند.
برای آموزش تخصصی کالیمبا آموزشگاه‌ها و مراکز و بسیاری هستند که می‌تواند شما را در این مسیر یاری کنند اما چند نکته مهم پیش از شروع این آموزش مطرح شده که قصد داریم در این مطلب به بررسی آن‌ها بپردازیم.
کالیمبا چیست؟
کالیمبا به عنوان ساز بومی از کشور آفریقا محسوب شده که به معنی موسیقی کوچک نیز هست. این ساز یک ساز ایدیوفون یا زخمه‌‌ای بوده که بسیاری از افراد آن را به عنوان پیانو آفریقا نیز می‌شناسند. کالیمبا را بیشتر در مراسم‌های مذهبی یا سنتی در آفریقا به کار می‌گیرند و ابعاد کوچک این ساز این ویژگی را ایجاد کرده تا در هر جا و شرایطی بتوان آن را حمل کرد و در موقعیت‌های مختلف، به نواختن یک موسیقی زیبا پرداخت. به طور معمول ساز کالیمبا را در طول 18 سانتی متری، عرض 13 سانتی متری و ارتفاع 3 سانتی متری می‌سازند و وزنی در حدود 200 تا 300 گرم خواهد داشت.
تاریخچه این ساز به 3000 پیش بر گشته که برای نخستین بار در 1960 توسط یک کمپانی آمریکایی روانه بازار گشته و طرفداران خاص خود را پیدا کرد. مدل‌های متنوعی از این ساز برای فروش عرضه می‌شود که نام‌های متفاوتی نیز دارند. نام‌های متفاوتی که بر روی این ساز می‌گذارند به صورت پیانوی شستی، اریمبولا، مبریا و در جزایر کارائیب به اِمبی یرا معرفی خواهد شد.
عملکرد و تولید صدا از این ساز، با ارتعاش تیغه‌ها انجام شده که با کمک نیروی مغناطیسی و آهنربا صورت می‌گیرد. به طور معمول بدنه این ساز از جنس چوب افرا یا گردو بوده که بر روی آن چند تیغه فلزی قرار خواهد گرفت. تعداد این تیغه‌های به اندازه 6، 8، 12 یا 17 است که تیغه‌های کمتر برای مبتدییان گزینه مناسب‌تری محسوب می‌شود. حفره ایجاد شده در وسط ساز به جعبه تشدید صدا معروف بوده که باعث ایجاد صدای بلندتر و بیشتر از ساز خواهد شد.
انواع ساز برای آموزش تخصصی کالیمبا
برای آنکه به آموزش تخصصی کالیمبا مشغول شوید، نیاز به تهیه این ساز پیش از هر چیز دارید. مدل‌های مختلفی از ساز کالیمبا در بازار موجود است که پیش از خرید باید آن‌ها را بشناسیم:
از لحاظ ساختار و ظاهر:
- کالیمبا آکوستیک یا کالیمبا حفره دار که در واقع مدل کلاسیکی از کالیمبا چوبی محسوب شده و به دلیل وجود حفره، صدای بیشتر تولید می‌کنند. حفره در کالیمبا این امکان را فراهم کرده تا امکان ویبراسیون وجود داشته باشد و در نتیجه برای آموزش بهترین گزینه است.
- کالیمبا فلت یا کالیمبا بدون حفره حجم صدای کمتری تولید می‌کند و همچون مدل قبلی، امکان ویبره در آن برای نوازنده وجود ندارد.
توجه کنید که جنس چوب در ساز کالیمبا در کیفیت صدای تولید شده، فرکانس، لحن و ساز تاثیر بسیاری داشته و باید به آن توجه بسیار داشت. رنگبندی متنوعی را نیز از این چوب‌ها برای هر سلیقه‌‌ای می‌توان تهیه کرد.
جنس:
- کالیمبا شیشه نوع دیگری از کالیمباهای موجود در بازار بوده که صدای تیز با حجم صدای کمتر تولید می‌کند. از لحاظ ظااهری این کالیمباها بسیار زیبا و شیک هستند و مزیت شستشو را نیز برای نوازنده ایجاد خواهد کرد.
- کالیمبا چوبی را همانطور که قبل‌تر معرفی کردیم، با کمک چوب‌های افرا و گردو با کیفیت می‌سازند که در صدای کالیمبا موثر است. حجم و بلندی صدا در کالیمبا چوبی بیشتر از مدل شیشه‌ای بوده و انتخاب آن یک مسئله سلیقه‌‌ای است.
کالیمبا در نوت خوانی و نوازندگی تفاوتی نداشته و هر فرد بسته به علاقه خود، می‌تواند یکی از مدل‌های بالا را تهیه کند اما در هنگام خرید به میزان و کیفیت صدای آن توجه داشته باشید.
چند برند معروف برای تهیه ساز کالیمبا
Yamaha: این برند یکی از معروف‌ترین برندهای تولیدکننده در صنعت موسیقی است که به کیفیت سازهای بسیار بالا و با صدای عالی شناخته می‌شود.
Musser: طراحی کالیمباهای این برند بسیار زیبا و شیک با کیفیت صدایی عالی است.
Bergerault: کالیمباهای تولید شده در این برند از دقت ساخت بالا، ظاهری زیبا و ویژگی‌های مختلف دیگری است که آن را برای استفاده حرفه‌‌ای نیز مناسب می‌سازد.
Adams: برند آدامز در میان نوازندگان حرفه‌‌ای کالیمیبا جایگاه مخصوص به خود را دارد؛ چرا که با تنوع و کیفیت صدای بالا و قوی نیاز آن‌ها را رفع می‌کند.
Marimba One: کالیمباهایی با صدای دلنشین، کیفیت بالا و جزئیات دقیق از ویژگی‌های محصولات تولید شده توسط این برند است.
نت خوانی در کالیمبا
در فراگیری هر سازی اولین قدم، به عنوان چگونگی نوت خوانی و قرارگیری آن‌ها شناخته می‌شود که برای آموزش تخصصی کالیمبا نیز به همین صورت است. از آنجایی که ساز کالیمبا جزو دسته ساز لاملافون به شمار آمده، نت‌های پایین در مرکز و نوت‌های بالا در گوشه‌ها قرار می‌گیرند. برای آن که هر یکی از این نوت‌ها را به صدا در بیاورید، تنها کافی است با انگشت شست خود بر روی آن‌ها ضربه وارد کنید. ترتیب قرارگیری نوت‌ها در ساز کالیمبا به طور معمول به شرح زیر است:
D B G E C A F D C E G B D F A C E
که در آن هر نوت را به صورت فارسی معادل با موارد زیر در نظر می‌گیریم:
- نوت C (معادل دو)
- نوت D (معادل ر)
- نوت E (معادل می)
- نوت F (معادل فا)
- نوت G (معادل سل)
- نوت A (معادل لا)
- نوت B (معادل سی)
کوک کردن در ساز کالیمبا چگونه انجام می‌شود؟
برای آن که ساز کالیمبا را کوک کنیم به کمک چکشی که به همراه کالیمبا عرضه می‌شود، بر روی هر تیغه ضربه زده و با استفاده از تیونر انقدر ضربه زدن به بالا و پایین تیغه را ادامه می‌دهیم تا چراغ تیونر به رنگ سبز در بیاید.
جمع‌بندی
ساز کالیمبا با ظاهری شیک و کوچک و صدای دل انگیز، طرفداران مخصوص به خود را دارد و از یک ساز بومی آفریقایی، به یکی از علاقه‌مندی‌ها برای افراد تبدیل شده است. در نتیجه افزایش توجه به این ساز باید برای استفاده و تولید صدای مطلوب از آن، به دنبال آموزش تخصصی کالیمبا باشیم که در این مطلب نکات ضروری آن را بیان کردیم.
سوالات متداول
تاریخچه ساز کالیمبا به چه زمانی بر خواهد گشت؟
کالیمبا یک ساز بومی آفریقایی است که در حدود 3000 سال قدمت دارد و برای نخستین بار وسط شرکتی آمریکایی روانه بازار شد.
دسته بندی خرید این ساز برای آموزش تخصصی کالیمبا به چه صورت است؟
کالیمباها را به صورت حفره دار و بدون حفره، از جنس چوب یا شیشه، بسته به سلیقه و نیاز خود می‌توانید تهیه کنید.
چگونه ساز کالیمبا را کوک کنیم؟
با استفاده از چکش مخصوص کالیمبا و تیونر بر روی تیغه‌ها ضربه زده تا به نوت درست نشان داده شده در تیونر برسیم.